Mensenhandel, een delict dat in de studie criminologie niet vaak wordt besproken en ook een zeer lastig delict is. De strafbaarstelling van mensenhandel is geregeld in artikel 273f Sr. Wanneer je dit artikel opzoekt zal je al snel zien dat het niet zo een kort artikel is als diefstal (art. 310Sr), waarschijnlijk zal je het zelfs wel een heel erg lang artikel vinden. Als je dan eindelijk hebt begrepen wanneer iemand volgens het artikel schuldig wordt bevonden aan mensenhandel, komt de jurisprudentie nog om de hoek kijken. Mensenhandel is dus een lastig delict, maar wat is mensenhandel nou eigenlijk?

Veel mensen zien mensenhandel als het met een voertuig (boot, auto, etc.) vanuit een ander land vrijwillig naar Nederland gebracht worden, tegen een betaling. Dit is het echter niet, want dit is mensensmokkel (jazeker, het is beide iets anders). Bij mensensmokkel gaat het erom dat je met overeenstemming naar een ander land wordt gebracht, de mensen die worden betaald verlenen dan een soort dienst. Om te spreken van mensenhandel moet er sprake zijn van uitbuiting (of het oogmerk tot uitbuiting). Dit houdt in dat een persoon aan een ander wilt verdienen onder slechte omstandigheden.

Ook denken mensen al snel dat mensenhandel in Nederland enkel op het gebied van prostitutie plaatsvindt. Dat is echter niet waar. Op het gebied van arbeid is er ook sprake van mensenhandel. Zo zijn er zaken waarbij mensen meer uren dan normaal moeten werken en niet betaald krijgen voor de uren die ze werken. Vaak moeten ze dan ook nog een te hoge huur betalen voor een te kleine en onhygiënische kamer. Deze mensen komen dan bijvoorbeeld uit het buitenland of zijn geestelijk beperkt, waardoor de uitbuiter een zogenoemd “overwicht” heeft. De uitbuiter kan zo meer kennis van een bepaalde situatie hebben of het paspoort en de pinpas van het slachtoffer ingenomen hebben. Ook kan het voorkomen dat de uitbuiter dreigt met geweld, of bijvoorbeeld immigranten misleidt en zegt een goede baan voor hen te kunnen regelen, terwijl de uitbuiter in werkelijkheid de immigranten de prostitutie in wilt krijgen.

Als laatste valt de orgaanhandel nog onder mensenhandel. Hierbij zijn er veel verhalen en films die de ronde doen over mensen die plots worden ontvoerd, gedrogeerd en vervolgens wakker worden met een snee in hun buik. Deze vorm van orgaanhandel komt echter bijna nooit voor. In de praktijk gaat het vaak om mensen die zelf betaald krijgen en vervolgens worden geopereerd om een orgaan af te staan. Deze mensen zitten dan bijvoorbeeld in de schulden of doen het omdat ze iets goeds willen doen.

Mensenhandel is dus niet enkel het vervoeren van mensen van het ene land naar het andere land tegen een betaling, maar het gaat om een vorm van uitbuiting en orgaanhandel. Ook komt mensenhandel voor in Nederland, zoals in de prostitutie of bij immigranten die ernstig worden onderbetaald en in een slechte werk- en woonomgeving worden geplaatst.

Bronnen
https://www.universiteitleiden.nl/onderzoek/onderzoeksprojecten/rechtsgeleerdheid/mensenhandel

Universiteit Leiden keuzevak Mensenhandel: Een benadering vanuit juridisch, beleidsmatig en sociaalwetenschappelijk perspectief