Stel je eens voor: je zit lekker in een vliegtuig en kijkt nog even op je klokje hoe lang het nog duurt voordat je je bestemming bereikt. Wanneer het vliegtuig dan eindelijk geland is, blijkt het helemaal niet jouw bestemming te zijn. Daarnaast staat er een team van mensen om jou te arresteren. Het lijkt een scène in een film, maar in mei overkwam de blogger en journalist Roman Protasevitsj dit toch echt. Zijn vliegtuig werd door Wit-Russische autoriteiten omgeleid naar Minsk in plaats van de daadwerkelijke bestemming van het vliegtuig, Vilnius in Litouwen. Samen met zijn vriendin is hij toen in Minsk opgepakt en in de gevangenis gezet.
Protasevitsj werd al langer door Wit-Russische autoriteiten gezocht, maar de kaping riep veel verontwaardiging op in Europa en zelfs in de Verenigde staten. Zo rollen woorden als ‘staatsterrorisme’ en ‘luchtvaart piraterij’ uit de monden van Europese regeringsleiders en ministers van buitenlandse zaken. De reactie van de Wit-Russische staatstelevisie kwam met een schuldbekentenis van Protasevitsj. In de opgenomen video bekende Protasevitsj schuld voor het verstoren van de openbare orde tijdens massaprotesten. Vele mensen trekken deze schuldbekentenis in twijfel en de vader van Protasevitsj kon aan de aantastingen op het gezicht van zijn zoon, die natuurlijk door make-up waren verborgen, zien dat hij tot de schuldbekentenis werd gedwongen.
De Europese Unie had al eerder sancties tegen vele functionarissen van Belarus, in totaal 88 om precies te zijn. Deze sancties werden eerder dit jaar nog verlengd, maar hebben de kaping niet kunnen voorkomen. De regeringsleiders spraken in de top volgend na de ‘ongekende en ongehoorde’ kaping direct af dat al het vliegverkeer van en naar Belarus aan banden werd gelegd. Er zou geen enkel vliegtuig meer die kant op vliegen. Daarna zullen nadere sancties volgen, waar druk over gesproken wordt. Niet iedereen is even tevreden over de trage uitwerking van de strafmaatregelen, maar de sancties worden volledig uitgedacht zodat het Wit-Russische regime zo hard mogelijk geraakt zal worden.
Maar waarom was het voor Wit-Rusland zo belangrijk om de in onze ogen schuldige journalist op te pakken? Sinds 2011 leidt de journalist al verschillende protestbewegingen tegen president Loekasjenko. Op zijn Telegramkanaal Nexta staan verschillende video’s van het geweld dat president Loekasjenko gebruikt tegen de Wit-Russische burgers. Hiermee heeft Protasevitsj een grote invloed gekregen. Protasevitsj werd door zijn overheid bestempeld als betrokken persoon bij terroristische activiteiten, waarvoor hij in Belarus jarenlang de gevangenis in kan worden gegooid. Hierdoor moest hij in 2019 het land verlaten, waardoor hij sindsdien vanuit Polen en Litouwen opereerde.
Als die tijd steunde Rusland de president van Belarus, Loekasjenko. Rusland wil eerst meer inzicht in de gedwongen landing voordat zij zullen oordelen. Er wordt dan ook gesteld dat loekasjenko zich heeft overgeleverd aan Poetin om politiek te overleven. En daar blijft het niet bij want de mannen spreken zelfs van vorming tot een uniestaat, waarmee Belarus in feite een provincie van Rusland wordt. Hierbij wordt geen enkele aandacht aan de Europese Unie geschonken, wat ook maar weer blijkt uit de kaping.
Kortom dit verhaal is nog lang niet afgelopen en zou maar eens een ander staartje kunnen krijgen dan dat de Europese regeringsleiders hopen te bereiken met hun sancties. Protasevitsj en zijn vriendin zitten tot nu toe nog allebei vast in de gevangenis, maar zoals zijn vriendin schrijft aan haar moeder; houden ze nog even vol.
Bronnen:
- https://nos.nl/artikel/2382051-eu-en-vs-veroordelen-ongekende-kaping-vliegtuig-door-wit-rusland
- https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/eu-leiders-echt-helemaal-klaar-met-belarus-nieuwe-sancties-op-komst~b7e13279/
- https://www.trouw.nl/buitenland/de-gedwongen-schuldbekentenis-van-roman-protasevitsj-staat-niet-op-zichzelf~b77e7833/
- https://nos.nl/collectie/13866/artikel/2382206-waarom-is-roman-protasevitsj-26-zo-belangrijk-voor-wit-rusland
- https://nos.nl/collectie/13866/artikel/2383595-kaag-gesprek-met-protasevitsj-op-wit-russische-staats-tv-vreselijke-vertoning